Κυριακή 17 Απριλίου 2011

Νερό και πολιτισμός

Οι σημαντικότεροι πολιτισμοί γεννήθηκαν κοντά στο νερό. Οι δρόμοι των ποταμών και των θαλασσών προμήθευαν στις ανθρώπινες κοινωνίες όχι μόνο νερό για τις καλλιέργειες και μέσα διατροφής, αλλά κι έναν ασφαλή κι εύκολο δρόμο για τις μετακινήσεις, το εμπόριο, τις ανταλλαγές προϊόντων, αλλά και την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, των λαών, των πολιτισμών!

Για παράδειγμα, στη Μεσοποταμία, αναπτύχτηκαν οι πρώτες πόλεις ανάμεσα στους ποταμούς Τίγρη και Ευφράτη. Εκεί ανακαλύφθηκε ο τροχός, η πρώτη γραφή και αναπτύχτηκαν οι επιστήμες και οι τέχνες από τους Σουμέριους, οι oποiοι λάτρευαν το νερό ως θεότητα της γονιμότητας.

Η Αίγυπτος με τον μνημειώδη πολιτισμό της χαρακτηρίστηκε από τον Όμηρο «δώρο του Νείλου». Η εύφορη λάσπη που μεταφέρει ο ποταμός ευνόησε τις καλλιέργειες και την ανάπτυξη ενός μεγάλου πολιτισμού.

Στα επόμενα χρόνια η Μεσόγειος έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ιστορίας καθώς στις ακτές της εξελίχτηκαν αξιόλογοι πολιτισμοί όπως ο Ελληνικός, ο Ρωμαϊκός και ο Βυζαντινός με κέντρο το εμπόριο και τη θαλάσσια επικοινωνία.

Κατά την μεταγενέστερη αποικιοκρατία, οι ευρωπαϊκοί πολιτισμοί δημιούργησαν σύγχρονες παραθαλάσσιες πόλεις σε κάθε ήπειρο. Αυτές με το πέρασμα του χρόνου εξελίχτηκαν σε σημερινές μεγαλουπόλεις. Πράγματι, σχεδόν όλες οι μεγαλύτερες ευρωπαϊκές πόλεις είναι παραθαλάσσιες ενώ σπάνια συναντάμε μια πόλη την οποία δεν διατρέχει ένας ποταμός ή δε βρίσκεται σε θάλασσα ή λίμνη. Aρκετές ιδρύθηκαν, στις όχθες ποταμών (π.χ Πράγα), σε νησιά ποταμών (π.χ. το Παρίσι), στο κέντρο λιμνών (π.χ. η Στοκχόλμη), σε υψώματα (π.χ. η Αθήνα, η Ρώμη), σε κλειστές καμπύλες ποταμών (π.χ. η Βέρνη) κτλ.