Σάββατο 30 Απριλίου 2011

Έθιμα του νερού

Το έθιμο του «Κλήδονα» είναι από τα γνωστότερα ελληνικά έθιμα που χρησιμοποιούν το νερό. Πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 24 Ιουνίου. Εκείνη την ημέρα, όλες οι ανύπαντρες κοπέλες μαζεύονται σε κάποιο από τα σπίτια του χωριού. Εκεί υπάρχει ο «Κλήδονας»: ένα πήλινο δοχείο γεμισμένο με νερό. Κάθε κοπέλα τοποθετεί μέσα στον «Κλήδονα» ένα προσωπικό της αντικείμενο. Μετά, το πήλινο δοχείο τοποθετείται για όλη τη νύχτα στον κήπο του σπιτιού. Τη νύχτα αυτή, πιστεύεται πως ο «Κλήδονας» θα δείξει στα όνειρα της κάθε κοπέλας τον άντρα που θα παντρευτεί.
Ένα άλλο έθιμο, που πραγματοποιείται συνήθως την πρώτη ημέρα του χρόνου, είναι το λεγόμενο «τάισμα της βρύσης». Σύμφωνα με την παράδοση, το πρωί της Πρωτοχρονιάς οι γυναίκες πηγαίνουν στη βρύση του χωριού για να φέρουν το «καινούργιο» νερό. Στις τσέπες τους κρατούν διάφορα φρούτα ή γλυκίσματα, όπως σταφίδες, σύκα και καρύδια. Όταν φτάνουν στη βρύση την «ταίζουν», ρίχνουν δηλαδή τα γλυκίσματα μέσα στο νερό. Σε ορισμένα μέρη το νερό της Πρωτοχρονιάς θεωρείται πως είναι «αμίλητο»: όποιος το μεταφέρει από τη βρύση του χωριού προς το σπίτι, δεν πρέπει να μιλήσει σε κανέναν σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής! Στην Πελοπόννησο, το τάισμα της βρύσης πραγματοποιείται όταν γίνεται κάποιος γάμος. Το έθιμο λέει πως μετά την τελετή του γάμου η νύφη πρέπει οπωσδήποτε να πάει στη βρύση του χωριού, να την «ταίσει» και μετά να πάρει νερό για το σπίτι της. Σε αρκετές περιοχές, όποτε κάποιος φεύγει για ταξίδι μακρινό ρίχνουν μπροστά από τα πόδια του νερό. Ταυτόχρονα του εύχονται: «Να είναι ο δρόμος σου ελεύθερος, όπως ελεύθερο τρέχει το νερό». Τέλος, το νερό χρησιμοποιείται και σε έθιμα της Πρωτομαγιάς. Τότε οι κάτοικοι κάθε χωριού στολίζουν τη βρύση του χωριού με πολλά λουλούδια. Κρατούν, μάλιστα, το αρωματισμένο από τα λουλούδια νερό και το χρησιμοποιούν για να ζυμώσουν με αυτό το πρώτο ψωμί από τη νέα σοδειά σταριού.